De geschiedenis van Schellinkhout, periode 1876 - 1880.

De tijdlijn van Schellinkhout van 1876 tot en met 1880.

1876
2 februari: Oene Ponne uit Utrecht wordt aangesteld als onderwijzer voor een traktement van f 800,- per jaar. Hij heeft de akte van hoofdonderwijzer en die voor frans en wiskunde en hij is bereid in het dorp Uitgebreid Lager Onderwijs (ULO) te geven. Voor het ULO zijn er 14 leerlingen, 13 uit Schellinkhout en 1, Gerrit Muis, uit Lutjebroek. Dat levert Ponne per ULO-leerling nog eens f 25,- op.

18 februari:
De Nutsspaarbank wordt opgericht door de nutsvereniging "Beschaving en Oefening" (zie 1858, 1986 en 1953).

21 april:
Het echtpaar K. Laan en Vrouwtje V. Davidson is 25 jaar getrouwd. Zij wonen op de boerderij tegenover het raadhuis. Ter gelegenheid van dit jubileum ontvangt het echtpaar van het bestuur van de naai- en breischool een glazen potje met een zilveren deksel. In het dekseltje van het jam- of suikerpotje staat de volgende tekst gegrafeerd:
Aan K. Laan en Vrouwtje V. Davidson bij gelegenheid Hunner 25 jarige Echtvereniging 21 april 1876 de bestuurderen der Naai en Breischool te Schellinkhout.

13 juni:
M. Tense stuurt vanuit Schellinkhout een briefkaart naar den Heeren Sluis & Groot Zaadhandelaren te Enkhuizen. Via Hoorn arriveert de briefkaart op 14 juni in Enkhuizen en op 15 juni wordt ie door de zaadhandel gefactureerd. In Enkhuizen wordt door de administratie van de firma Sluis & Groot op de voorzijde van de kaart de naam H. Sprée geschreven. Op de achterkant van de kaart staat met potlood geschreven:
Schellinkhout 13 Juni 76
Mijnheer,
Zend mij s.v.p. morgenvroeg aan de Dragt bij Gons 4 Kilo Lange breede stoksnijbonen
H. Sprée

Door personeel van de zaadhandel worden de volgende aantekeningen in rood op de bestelling geschreven: Het ras pele mele, het oogstjaar 1874 en 1 zakje 15 Ct
Willem Frederik Hendrik Sprée is de echtgenoot van de in 1854 geboren Maartje Tensen. Boomkweker W.F.H. Sprée is in 1851 in Veenwouden (gemeente Dantumadeel) geboren en op 6 mei 1874 in Schellinkhout gehuwd met genoemde Maartje. Zij is een dochter van landman Pieter Tensen en Trijntje Boeder. Van 1907-1910 is W.F.H. Sprée secretaris van de Coöperatieve Land- en Tuinbouw Vereniging Schellinkhout.
 

18 oktober: De afschouw van de nieuwe school vindt plaats. De school biedt plaats aan maximaal 156 kinderen en is voorzien van Amerikaanse banken.

Hieronder een drietal foto's van De Laan met de school en de schooljeugd.
 


1877
De toneelvereniging Rederijkerskamer "de Boom van Ons Genoegen" wordt opgericht (zie 2002).

28 januari: De nieuwe school naast de kerk wordt geopend. Voordien wordt er les gegeven in de kerk "onder de toren" (zie 1878).

Uit: Nieuws van den dag van 13 september.
Bouwknecht
K. Tensen Pz., te Schellinkhout, vraagt om dadelijk in dienst te treden een Knecht, van den P.G., die best kan Ploegen. Loon ƒ 3 à ƒ 3.50 per week met Kost en Inwoning.

Uit: Heldersche en Nieuwedieper Courant van 19 september.
Landbouwtentoonstelling te Alkmaar.
De tentoonstelling te Alkmaar is l.l. Zaturdag plegtig geopend. Het geheel maakt een goeden indruk. Vooral tuin- en akkerbouw en bloementeelt zijn uitmuntend vertegenwoordigd. De afdeeling zuivelbereiding bezit prachtige nummers en die van werktuigen en gereedschappen voor den landbouw beslaat een zeer groot terrein. Het ongunstige weder maakt, dat de tentoonstelling niet zoo druk bezocht wordt als ze verdient.
Op de 1ste lijst van bekroonigen vinden wij o.a. de volgende inzenders:

En dan volgen de namen en woonplaatsen van veel winnaars in de verschillende afdelingen, waaronder:
Afd. VIII. Zuivelbereiding. (B. Kaas).
Stapels Noordh. (Edammer) kleine kaas, van minstens 2 KG. en van 98 stuks, op de markt van 14 Sept. 1877 te Alkmaar,
1ste pr. R. Klaver, Sijbekarspel;
2e pr. K. Houter Jbz., Schellinkhout.

Onderstaand drie foto's die genomen zijn vanuit de kerktoren.
Het jaartal van het poststempel op de eerste foto, Panorama vanuit den toren, is 1932.
De kleurenfoto's zijn genomen in respectievelijk 1985 en 2002.
   

Uit: Nieuws van den dag van 20 oktober.
Te koop:
Te Schellinkhout
in de herberg de Roode Leeuw, op Donderdag 15 Nov. 1877, 's voormiddags 10 uur:
Een kapitale Boerenplaats, benevens nog eene Huismanswoning, Boomgaarden, diverse perceelen hoogst vruchtbaar Weiland en een perceeltje best Bouwland, alles gunstig staande en liggende te Schellinkhout, te zamen groot 39 hectaren, 45 aren, 30 centiaren.

1878
Uit: Nieuws van den dag van 17 februari.
Uit de hand te koop, een welbeklante, goed onderhouden Korenmolen, zijnde de Westermolen te Hoorn; alsmede eene gebruikte Locomobile van 5 à 6 paardenkracht. Te bevragen bij den heer K. Tensen Pz. te Schellinkhout.

Onderstaand een kleurenfoto van de voorgevel van perceel Dorpsweg 28. De foto is gemaakt in augustus 2005. Vermoedelijk is deze woning in 1878 gebouwd. De gevelsteen in de zuidmuur geeft echter geen zekerheid over het bouwjaar, omdat de steen gedeeltelijk is verweerd. Volgens de huidige bewoners, anno 2005 familie D. v.d. Vliet, is het bouwjaar 1874 of 1878. Het is de vroegere rentenierswoning van G. Zijp.
 

De Raad der gemeente Schellinkhout,
Overwegende, dat 's jaarlijks door de gemeente aan de kerkvoogdij der Hervormde gemeente alhier wordt uitgekeerd een somma van f 100,- wegens het gemis van inkomsten der begrafenissen;
Overwegende, dat deze uitkeering heeft bestaan sedert den aanleg der burgerlijke begraafplaats (1837) en haren oorsprong heeft in een schadeloosstelling van wege de gemeente aan de kerkvoogdij wegens het niet begraven in de kerk;
Overwegende, dat het zeer wenschelijk is, aan dezen toestand een einde te maken, welk gevoelen ook door de kerkvoogdij wordt gedeeld;
Gezien art. 194 der gemeentewet;
Heeft besloten:
Aan de kerkvoogdij der Hervormde gemeente alhier op den 1 Januari 1879 uit te keeren in eens een somma van Een duizend zevenhonderd gulden ( f 1700,-) en op dat tijdstip de jaarlijksche uitkeering van f 100,- te doen ophouden.
Aldus vastgesteld ter vergadering van den 10 April 1878.
Jb. Houter, Voorzitter.
K. Bronkhorst, Wethouder.
Op 17 april 1878 wordt dit besluit goedgekeurd door Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, bij besluit no. 41.

Uit: Nieuws van den dag van 3 juli.
Locomobile.
TE KOOP aangeboden: eene gebruikte LOCOMOBILE van 10 paardenkrachten. Te bevragen bij K. Tensen Pz., te Schellinkhout.

(Locomobile = auto- en vrachtwagenmerk).

"Sedert onheugelijke jaren" wordt er les gegeven in het westelijk gedeelte van de kerk. In 1877 echter wordt de nieuwe school, die naast de kerk staat, geopend en volgt er een formele overdracht van de oude kerk-school aan de Hervormde gemeente. Dat gebeurt in het kader van een ruil tussen de gemeente Schellinkhout en de Hervormde gemeente. Hieronder de tekst van deze overeenkomst (zie 1876).
Burgemeester en Wethouders der gemeente Schellinkhout ter eener, en Kerkvoogden der Hervormde gemeente te Schellinkhout ter andere zijde verklaren:
Krachtens besluit van den raad der gemeente Schellinkhout van den tienden April dezes jaars,
goedgekeurd bij besluit van Gedeputeerde Staten van Noordholland, den 17 April, l.l., No. 41,
en
krachtens besluit van Kerkvoogden en Notabelen der Hervormde gemeente te Schellinkhout van den 26 November 1872,
goedgekeurd bij besluit van het Provinciaal Collegie van Toezicht op het beheer der kerkelijke goederen en fondsen der Hervormde gemeente in Noordholland, van den 6 December 1872, No. 19;
overeen gekomen te zijn, als volgt:
De contractanten ter eener verklaren in vollen en vrijen eigendom af te staan en over te dragen aan die der andere zijde, dezen afstand en overdracht ten behoeve der kerkelijke gemeente aannemende:
1. Een stukje gronds, liggende te Schellinkhout, zijnde een gedeelte van Sectie C, numero 286, groot twee aren en tien centiaren, aan de gemeente Schellinkhout in eigendom toebehorende, blijkens acte van den 20 Maart 1837, overgeschreven ten kantore van Hijpotheken te Hoorn, den 23 sten dier maand in deel 109, art. 432.
2. De oude school zich bevindende in het westelijk gedeelte der kerk, en sedert onheugelijke jaren aan de burgerlijke gemeente behoorende.
De contractanten ter andere zijde verklaren daarentegen in ruiling te geven, af te staan, en in vollen en vrijen eigendom over te dragen aan de contractanten ter eener, die te kennen geven, voor hunne gemeente dien afstand en overdracht aan te nemen:
1. Een stuk gronds, zijnde de tegenwoordige begraafplaats te Schellinkhout, bekend in Sectie C, No. 284, groot vijf aren en tachtig centiaren,
en:
2. Een gedeelte van Sectie C, No. 285, groot zes aren en vijftig centiaren; sedert onheugelijke jaren de eigendom der kerkelijke gemeente, zonder dat daarvan titels of bescheiden bekend zijn, of eenige hypothecaire overschrijving heeft plaats gehad.
Partijen verklaren, dat de percelen, door contractanten ten eener afgestaan, een huurwaarde hebben: het eerste van vier gulden, het tweede van vijf en twintig gulden, tezamen negen en twintig gulden;
en
die door contractanten ter andere zijde afgestaan: het eerste perceel van twaalf gulden, het tweede van dertien gulden, tezamen vijf en twintig gulden.
Eindelijk verklaren de contractanten elkander over en weder van heden af te stellen in het vrije en ongestoorde bezit der gemelde goederen, en partijen geene verdere vrijwaring dan die van uitwinning zullen verplicht zijn.
Aldus gedaan in duplo te Schellinkhout, den twaalfden Juli 1800 acht en zeventig.

Namens de Hervormde gemeente wordt deze acte ondertekend door de Kerkvoogden der Hervormde gemeente:
Jb. Houter, President.
P. Gorter, Secretaris.
Namens de gemeente Schellinkhout wordt deze overeenkomst ondertekend door:
Jb. Houter, Burgemeester.
C. Ham, Wethouder.
De acte wordt in Hoorn geregistreerd op 16 juli 1878, deel 44, folio 126, vak 2; twee bladen geen renvooi.
De registratiekosten bedragen volgens de ontvanger f 13,20, plus f 5,02 opcenten, dus totaal f 18,22.
De kosten voor het inschrijven ten kantore van hypotheken te Hoorn op 18 juli 1878, deel 429, no. 58, bedragen vijf gulden vierenveertig en eenhalve cent. En dat is inclusief f 0,45 voor het zegel en f 0,82 salaris (zie 1837).

Er wordt een boerderij op Munnekai gebouwd. Een gevelsteen in de voorgevel van deze stolp vertelt het volgende:
De eerste steenen
aan dit gebouw
zijn gelegd door
Betje Otter Ard. oud 5 jaar
en
Klaas Otter Arz. oud 2 jaar
Den 5 October 1878


(zie 1985 en 1991).

1879
Uit: Het Nieuws van den dag van 7 april.
Gevraagd: Bij H. Vorst, te Schellinkhout, 3 à 4 bekwame Metselaarsknechts.

 Een foto van de ongeveer zesjarige Sijtje Posch.
Sijtje Posch wordt op 19 juli 1873 geboren als dochter van veehouder Gerrit Posch en Trijntje Laan. Op 28 april 1896 trouwt Sijtje in Schellinkhout met veehouder Dirk Houter, die op 11 april 1869 in Schellinkhout is geboren. Dirk is een zoon van veehouder Jan Houter en Aafje Stam. Uit het huwelijk van Dirk en Sijtje worden twee kinderen geboren: Jan Houter (1900-1920) en Trijntje Houter (1905-1982). Dirk Houter is veehouder op de boerderij Dorpsweg 42 in het noordeinde van het dorp. Het is dezelfde boerderij als waar later Creel Winkel gaat boeren.
 
Hierboven een foto van Dirk Houter en zijn echtgenote Sijtje Posch.
Dirk Houter sterft op 20 mei 1936 in Schellinkhout. Hij is dan 67 jaar oud. Sijtje Posch overlijdt op 71-jarige leeftijd, op 14 oktober 1944, in Zwaag (zie foto boerderij Winkel: 1934).

Vermoedelijk wordt in dit jaar perceel Dorpsweg 38 gebouwd. De koopacte staat op naam van Piet van der Brul. Van der Brul is een "lapjespoep". Zo worden Duitsers genoemd die in de 19e en vroeg 20-ste eeuw langs de deuren gaan om stoffen uit te venten.

Uit: Het Nieuws van den dag van 26 april.
Getrouwd: P. DONKER en B. HAM van Schellinkhout.
Twisk, den 24 April 1879.

(Betreft Pieter Donker en Bregje Ham - zie ook 1897, 1923, 25 maart 2009 en 2012).

26 september:
In de (vermoedelijk grote) molen worden nieuwe roeden gestoken. Er zit 6 jaar garantie op de nieuwe roeden.

1880
Uit: Nieuws van den dag van 10 februari.
Te Schellinkhout had jl. Vrijdag een wedstrijd op schaatsen plaats op zee, waaraan door 54 personen werd deelgenomen. Aan alle ingeschrevenen werd na den afloop spek en meel uitgedeeld, terwij er daarenboven 6 dekens voor prijzen en premiën werden uitgereikt. Meer dan de helft der mededingers streed voor ouden van dagen en weduwen. De prijzen en premiën werden behaald door W. Tensen, R. Mantel, J. Roos Kz., Joh. Stam, Jer. Dekker en Jb. Bart.

Op 12 februari trouwt de 26-jarige visser Jan Zwaan (geboren te Schellinkhout op 18 maart 1853; overleden te Hoorn op 11 februari 1929) met Ida Nugter, geboren te Enkhuizen 28 februari 1858, overleden te Blokker op 22 maart 1917.

De boerderij van de familie J. Nierop Pzn. wordt gebouwd (thans Dorpsweg 19). Op de eerste foto staat Ma Nierop voor de deur, vervolgens J. Nierop Pzn. en zijn zoon Jan Nierop. De vrouw op de fiets is Renske Kroeze. Zij woont in het huisje dat in het midden tussen de bomen nog juist zichtbaar is, doch inmiddels is gesloopt. Links staat de boerderij van P. Hoogland, die later bewoond wordt door Klaas Renooy. De mensen op de tweede foto zijn v.l.n.r.: Jan Nierop Jz., Ma Nierop, mevrouw Nierop-Blaauw (echtgenote van Jan Nierop Jz.) en Jan Nierop (geboren 1911).
 

Uit: Nieuws van den dag van 2 juli.
HH. HOUTHANDELAARS.
Wordt gevraagd: prijsopgave van een stuk Eikenhout, lang 8.25 M., zwaar 0.46 bij 0.46 M., ter lengte van 0.90 M. aan den Wortel vierkant. Verder kan het zijn met 0.07 M. waan, niet Kwastig, Dwarsdradig, Scheurig, noch Harstig. Te leveren op Keur, franco, bij den grooten Molen te Schellinkhout. Adres: den Heer Jb. HOUTER aldaar, voor den 8 Juli 1880.

Uit: Algemeen Handelsblad van 10 september.
SCHELLINKHOUT BIJ HOORN, 8 Sept.
De heer F. BLOKDIJK Sr. vierde gisteren zijn 25-jarig lidmaatschap van den Raad.
Door zijne medeleden en onderscheidene gemeentenaren werden hem geschenken aangeboden.

Aantal inwoners 596, te weten 309 vrouwen en 287 mannen.

Uit: Nieuws van den dag van 18 oktober.
De Erfgenamen van Mejuffrouw AAFJE SLIKKER, te Schellinkhout, zijn van meening, om na bekomen rechterlijke toestemming, ten overstaan van den te Hoorn resideerenden Notaris C. HULST, op Vrijdag den 29 October 1880, voormidddags tien uren, in de Herberg de Roode Leeuw, te Schellinkhout, publiek te verkoopen:
Eene BOERENPLAATS, bestaande in twee Huismanswoningen, Erven, Boomgaard en vruchtbare Weilanden met een stuk Bouwland, gelegen te Schellinkhout, in het Zuideinde, en onder Wijdenes, geheel groot 26 Hectaren, 64 Aren, 80 Centiaren. Breeder bij Biljetten omschreven.
Zullende op Woensdag den 3 November 1880, voormiddags te 9 uren, en volgende dag, ten Sterfhuize te Schellinkhout, om contact geld, publiek worden verkocht:
14 Kalfkoeien, 2 Geldekoeien, 5 Kalfvaarzen, 5 Graskalveren, 2 Merriepaarden, 5 Mestvarkens, 28 Ooischapen, 18 vette Schapen, 26 Lammeren, 1 Engelsche Ram, 2 Stuiten Mest, 38000 Kilo best gewonnen Hooi, 1 Boerenwagen, 1 Tentwagen, 1 Driewiel met Ierstoestel, 1 Hooischudder en verder Boeren- en Bouwgereedschappen, Huisraad en Inboedel, waaronder goed gevulde Bedden en fraai Porselein.

naar begin van deze pagina
naar de eerstvolgende periode
terug naar de basispagina (home)

 G. Kazimier.

Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op (maand / dag / jaar / tijdstip) :