De geschiedenis van Schellinkhout, periode 1955.

De tijdlijn van Schellinkhout van 1955.

1955
13 februari:
Theodorus Petrus Vriend, geboren te Schellinkhout op 25 maart 1906, overlijdt in het ziekenhuis te Hoorn. Hij is gehuwd met Anna Maria Jong.
 

Teunis Willem Mantel is op 27 september 1919 geboren te Andijk. Hij is de plaatselijke smid en is gehuwd met Wietske Boomsma, die op 8 augustus 1920 is geboren. Het echtpaar krijgt twee kinderen: dochter Maartje, die op 14 december 1944 te Schellinkhout wordt geboren en zoon Gerard, die op 24 mei 1949 in Hoorn het levenslicht ziet. De smederij met winkel is gevestigd aan de Dorpsweg 99, in het centrum van het dorp. Het is de lokatie waar anno 2005 familie R. Ursem woont. Wietske Boomsma overlijdt op 6 mei 1996 op 75-jarige leeftijd. Haar echtgenoot overlijdt op 4 februari 2002 in zijn woonplaats Zelhem. Het dorp dreigt in 1955 haar smederij te verliezen, want smid Mantel vertrekt per 1 februari. Hij wordt namelijk leraar aan de technische school en hij kan geen koper vinden voor de smederij. De gemeente Schellinkhout koopt dan de plaatselijke smederij aan, inclusief goodwill en inventaris. Burgemeester C. Mol wordt daarvoor door de hogere overheid op het matje geroepen. Hij weet die echter te overtuigen van zijn gelijk, want het behoud van de smederij voor het dorp is van vitaal belang. Had de gemeente de smederij niet gekocht, dan zou deze waarschijnlijk verloren zijn gegaan. De gemeente trekt vervolgens de heer G.J. Oonk als smid aan. De pachter kan wanneer hij dat wil de smederij tezijnertijd kopen.
 
Het pand van smid Mantel. Op foto 2 staat het pand aan de linkerkant.

Alewijn Elias Ott trouwt met handwerkjuffrouw Marijtje Klazina (roepnaam Mies) Stapel, geboren te Schellinkhout op 3 september 1934. De bruid is een dochter van veehouder Simon Reinder (roepnaam Simon) Stapel en Marijtje Bras, wier boerderij in dit zelfde jaar afbrandt (zie hierna). Mies Stapel is in die tijd als handwerkjuffrouw werkzaam op de lagere school in Oosterleek. Op de dag van de bruiloft haalt de bruidegom zijn bruid op bij de ouderlijke boerderij, Dorpsweg 58. Vervolgens rijdt taxichauffeur Cor Dop het bruidspaar naar het raadhuisje waar het burgerlijk huwelijk wordt gesloten. Bij het verlaten van het raadhuis wordt de handwerkjuf en haar kersverse echtgenoot opgewacht door schoolkinderen van genoemde school die een erehaag vormen. Omdat de kerk op dat moment gerestaureerd wordt is er een noodkerk ingericht in het café van Piet Bakker, op de hoek van de Dorpsweg en de Havenweg. Het kerkelijk huwelijk wordt daar ingezegend door dominee Van der Werf uit Hem. De kale man en de vrouw met het zwarte tasje op schoot op de achtste foto zijn respectievelijk de vader en moeder van de bruid.
             

Op 30 maart krijgen alle inwoners een briefje in de brievenbus van de commissie die is belast met de festiviteiten in het kader van de herdenking van de bevrijding van Schellinkhout. De tekst op dat briefje luidt als volgt:
De Nationale Herdenking van de bevrijding zal plaats vinden op Woensdag 4 Mei a.s. Des avonds wordt een herdenkingsdienst door Wika Pietersen geleid.
Op Donderdag 5 Mei wordt het bevrijdingsfeest gehouden op het land van de heer Bloothoofd. Des morgens 9 uur worden volksspelen gehouden, des middags 2 uur kinderspelen en des avonds 8 uur wordt in de zaal van café Van der Veen een gemaskerd bal georganiseerd met na afloop bal. Voor dansmuziek wordt door de heer J. Silver gezorgd.
We zullen U tijdig nadere gegevens mededelen.
Om dit feest mogelijk te maken wordt een beroep gedaan op de burgers om een gift te willen geven. De lijsten daartoe zullen in de loop van de volgende week huis aan huis worden aangeboden.

 Koos Rotgans (geboren 1947) zit klaar voor een rondje in de draaimolen op de jaarlijkse kermis.

Foto's van het werkmanshuisje Dorpsweg 59. De eerste foto dateert van mei 1955. Op de tweede foto poseren Marjan en Tonnie Roorda in 1957 in de voortuin. De derde foto is genomen in mei 1996. Achter het oude huisje is de aannemer reeds begonnen met de bouw van de nieuwe woning. Het oude huisje is ondermeer bewoond geweest door familie Jongsma, schooljuffrouw Tineke Okx en Michael en Marjo Koster. Het huisje is omstreeks 1998 gesloopt door C. Koster Gzn. (lange of grote Cor).
   

De 'Ouden van Dagen' maken op 5 augustus een 'reisje' met de bus naar Schoorl.

Van boven naar beneden en van links naar rechts:
Achterste rij: Gerrit Posch, de heer Berkhout, Piet Weel, Cor Donker, zuster Busse uit Blokker, Gerrit Koster, mevrouw Wed. Walkeuter;
Tweede rij: Dirk Compas, Piet Laan, mevr. T. Koster-Stapel, Cor Veer, Riekus Valentijn, Jan de Vries (Meeweg), mevr. De Vries (Meeweg), onbekend, Bartje Davids-Bos, mevr. Schoen, Gerrit Joosten, Niesje Joosten-Keizer;
Derde rij: Pieter Baas, Kees Bart, Anna Sluis (weduwe van Lambertus Sluis), de heer Van der Maden, Marijtje Boot-Broer, Klaas Boot;
Onderste rij: Aaltje Donker-Boon, Jannie Posch-Best, onbekende chauffeur, mevr. Van Dalen, Jan Pool, mevr. G. Pool-Binnenwijzend, mevr. M. Veer-Winkel, Guurtje Compas-Klinkhamer, Rikus van Dalen.

In de herfst wordt de eerste steen van het Witte Kruis-wijkgebouw gelegd door de heer P. Weel.
   
Op de eerste foto wordt de eerste steen gelegd door Pieter Weel, geboren te Schellinkhout op 25 maart 1883 en overleden te Andijk op 9 april 1966. Op de tweede foto staan van links naar rechts Jo Nierop, Piet(er) Weel en Jaap Donker.
Op foto 3 is Piet Weel te zien in het plaatselijke café.

Het huis van mevrouw Johanna Maria Vis-Pool (Jo), Dorpsweg 93, wordt gebouwd. Zij is de weduwe van Adrie Vis (zie 1930). Zij staat afgebeeld op de vierde en vijfde foto, die in februari 1963 is gemaakt. Op foto 3 zien we onder andere rechts Pieter Weel, de overbuurman (1956). Anno 2003 wordt de woning bewoond door Piet Zwier en zijn echtgenote Tine Vis (kleindochter van Johanna Maria Vis-Pool) en hun kinderen. Aan de zuidzijde is dan inmiddels een zijvleugel aan het huis gebouwd (foto 6).
         

Een foto van één van de boerderijen op het buurtschap Munnikay (ook wel: Munnekay of Munnekai).

Onderstaande luchtfoto is omstreeks 1955 gemaakt van de boerderij Dorpsweg 121 (toen nog nr. 130). Dit buurtje wordt wel de vis- en vleesbuurt genoemd. Anno 2004 is er de "Donsfarm" gevestigd (opgeheven 2006). De boerderij is gebouwd in 1870. Ondermeer de families De Boer en Ham hebben er gewoond en in 1955 wordt de boerderij bewoond door Jan Cornelis de Vries (geboren 11 januari 1902) en Alie Amsterdam (geboren 1919). Zij trouwen in 1950 vanuit de boerderij. Jan Cornelis de Vries is in het trotse bezit van een Mercedes-personenauto. Als op enig moment de Mercedes-ster van zijn foto wordt gestolen blijft de auto ongebruikt op het erf staan. Als hem gevraagd wordt waarom hij niet meer in zijn auto rijdt, antwoordt Jan Cornelis: "Ik keek tijdens het sturen altijd naar die ster en nou ze die hebben gestolen kan ik dus niet meer autorijden".
 De boerderij van Jan Cornelis de Vries. Links ligt wit wasgoed op 'de bleek' (grasveld).

   
Op de eerste foto is een heel jonge Jan Cornelis de Vries te zien met een hoepel en op de tweede foto poseert Jan Cornelis samen met zijn zusje Trijntje bij de fotograaf. De derde afbeelding is de officiële trouwfoto.

 
Foto 1: De trouwstoet vertrekt lopend naar het plaatselijke raadhuis.
Foto 2: De Mercedes op het erf van de boerderij.

Hieronder:
Foto 1: De kinderen van het echtpaar De Vries - Amsterdam, de tweeling Pim en Pam in een prachtige kinderwagen.
Foto 2: De varkensschuur van J.C. de Vries nabij de kruising Dorpsweg - Lageweg. We zien Alie Amsterdam met haar tweeling Pim en Pam in gezelschap van los-werkman Gerrit Koes.

 

Op een vroege morgen in de herfst, als het nog donker is, breekt er brand uit in een boerderij. Boer Has en zijn zoon Jan zijn op dat moment aan de Wijmers in het land aan het melken en zien in de verte boven Schellinkhout een hevige vuurgloed. Ze kunnen daar vandaan echter niet zien welke boerderij in brand staat. Ze spoeden zich daarom met paardenwagen terug naar het dorp en ontdekken tot hun geruststelling dat niet hun boerderij "in de hens" staat, maar die van buurman Simon Stapel.
 
Foto 1: Een luchtfoto van de boerderij van Simon Stapel uit 1951.
Foto 2: Een foto van de zuidmuur van de boerderij uit omstreeks 1951 met v.l.n.r. Klaas Stapel uit Hem, Simon Stapel, Annemarie Leegwater (geboren 1950), Marijtje Stapel-Messchaert met baby Catrien (Karin) Leegwater, Dirkje Bras-Pool uit Benningbroek, Marijtje (roepnaam Marie) Stapel-Bras.

Simon Stapel, die in Venhuizen is geboren op 22 februari 1903, is gehuwd met Marijtje Bras, geboren te Sijbekarspel op 5 februari 1907. Simon Stapel bewoont de boerderij sedert mei 1928, nadat zijn voorganger Frederik de Groot (geboren te Venhuizen op 13 april 1884) naar Hoorn is verhuisd. Deze Frederik Groot is overigens gehuwd met Klazina Ham, geboren te Schellinkhout op 29 juli 1884.
Moeder Marie weet nog juist op tijd haar zwarte bontjas en een lade met zilverwerk uit de brandende boerderij te redden. Er ligt ook nog ongeveer duizend gulden in de brandende boerderij van de verkoop van een paar koeien en Simon Stapel verzoekt de brandweermannen om toch vooral de plaats waar het geld ligt goed nat te houden. Het geld raakt desondanks flink beschadigd en wordt door brandweerman Cor Weel afgeleverd bij burgemeester Mol.
         
Foto 1: Rechts op de achtergrond staat de stolpboerderij van de familie Ham (Dorpsweg 75). Links van deze stolp staat nog een andere boerderij op hetzelfde erf. Hierin hebben Jacob Ham en zijn vrouw Klaasje Tensen nog tijdelijk gewoond. Deze laatstbedoelde boerderij wordt de "kapberg" genoemd, maar is feitelijk ook een stolpboerderij. In de "kapberg" is voorin een woongedeelte met twee bedsteden, een haard met een (kook)kachel en een voorraadkamertje met een regenwaterbak. Verder is er een koegang met twee bedsteden, een kleine dwarsstal voor kalveren, een hooiberg, een dars en de paardenstal voor twee paarden. Het woongedeelte is donkerroze geschilderd. Vóór het woongedeelte staat buiten een waterpomp. De koeienstal en de hooiberg van de "kapberg" zijn gebruikt tot de sloop. Het meisje helemaal rechts op de eerste foto is Ida Ham. De "kapberg" wordt in 1967 gesloopt en maakt plaats voor een nieuwe veestalling (zie 1890, 1934 en 2005).
Foto 2: De brandspuit staat op de Dorpsweg en het bluswater wordt uit de sloot naast deze weg gehaald. Op de jerrycan staat het woord "benzine".
Foto 3, foto 4, foto 5: Het nog dampende hooi wordt afgevoerd.
Foto 6: De buitenmuur na de brand.

Terwijl de Schellinkhouter brandweer de volgende dag nog bezig is met het nablussen van de brand, wordt er hooibroei gemeld in de boerderij van familie Van der Maden. Dit is de boerderij waar anno 2003 familie Arnoldus woont, Dorpsweg 30. Het werkterrein van de brandweer wordt dan meteen verlegd en de "berg" moet worden leeggehaald. Deze boerderij kan worden gered.

Links op bovenstaande foto: De boerderij van C. Koster Kzn. (later o.a. achtereenvolgens bewoond door fam. A.L. v.d. Maden en fam. Arnoldus; zie 1970) en rechts daarnaast de rentenierswoning van G. Zijp (later o.a. bewoond door familie D. v.d. Vliet; zie 1878).

Simon Stapel is gehuwd met Marie Bras. In april 1987 is het echtpaar 60 jaar getrouwd. Simon is van oorsprong veehouder, maar nadat zijn boerderij is afgebrand (zie hierboven), besluit hij op 54-jarige leeftijd te stoppen met boeren. De grond gaat naar één van zijn beide dochters (Dea), die met haar gezin krap behuisd is. Dea Stapel en haar man Pieter Leegwater, alias "de Beer" (geboren te Hoorn op 21 januari 1925 en overleden te Wijdenes op 6 augustus 2012), laten door aannemer Piet Leegwater een nieuwe boerderij bouwen op de plaats waar de verbrande boerderij heeft gestaan. Simon is 16 jaar raadslid van de gemeente Schellinkhout, 40 jaar lid van de Uitvaartvereniging Schellinkhout, 40 jaar diaken, talloze jaren voorzitter van "Buitendijks Land", 40 jaar secretaris/penningmeester van de Kiesvereniging, 10 jaar penningmeester van Bejaardenreizen West-Friesland en penningmeester van de Gezinsverzorging. Ook is Simon Stapel één van de oprichters van de Bejaardensoos.
Anno 2003 boert zoon Marco Leegwater nog steeds op de boerderij.
Onderstaand:
De eerste vijf foto's stammen uit 1956. Foto 6 is gemaakt in april 1968 en de kleurenfoto dateert van 21 maart 2004 (zie eerstesteenlegging 21 juni 1956).
           

Overigens houdt de bushalte tegenover de nieuwe boerderij de naam "Stapel" nog immer (foto's september 2010) levend.
 

___________________

naar begin van deze pagina
naar de eerstvolgende periode
terug naar de basispagina (home)

 G. Kazimier.

Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op (maand / dag / jaar / tijdstip) :